huygens-fresnel ilkesi ne demek?

Huygens–Fresnel prensibi ¹ Hollandalı fizikçi Christiaan Huygens ve Fransız fizikçi Augustin-Jean Fresnel'dan adını alan dalga yayılımı ile ilgili konuda geçerli ilkedir.

Işığı dalga olarak tanımlayan Huygens, dalganın ulaştığı her noktanın yeni bir dalga kaynağı gibi davrandığını ve yarım küre yüzeyli dalgalar yaydığını söylemiştir. Bu yarım küre yüzeyli dalgaların zarfı dalga cephesini, zarfa dik olarak çizilen doğrultu da dalganın ilerleme yönünü vermektedir.
Sakin su dalgalarını bir direğe ya da yolu üstünde iken başka engellere çarptığı andaki durumunu gözlemlediyseniz dalgaların direğin gölgesini oluşturmak yerine onun etrafına doğru büküldüğünü görmüşsünüzdür. Bu davranış sadece su dalgalarında değil ses dalgaları, elektromanyetik dalgalar ve bunlar gibi bazı dalgalarda da gözlenebilir. Yansıma ve kırılma yasaları deneysel olarak ışığın dalga teorisinden çok önce bulunmuştur. Buradan yola çıkarak ışığın dalga modeli ile ilgili olduğu sonucuna varırız. Christian Huygens ve 1678'de ışığın bir parçacıktan daha çok bir dalga hareketi olduğunu kabul etmiştir. Bu ilke belirli bir zamanda bilinen bir dalga cephesi şeklini kullanarak daha ileri bir zamanda dalga cephesini bulmaya yarayan bir yöntemdir. Dalga cephesi üzerindeki her nokta her yöne doğru yayılan ve ilk dalga ile aynı hıza sahip ikinci dalgaların oluşumu olarak düşünülebilir. Huygens'ın yasası ile alacağımız tüm sonuçları Maxwell denklemleri ile de bulabiliriz. Yani Huygens ilkesi bağımsız bir ilke değildir. Çünkü Maxwell denklemlerinin en çarpıcı öngörüsü ışık hızı ile boşlukta yayılan elektromanyetik dalgaların varlığını ortaya koymasıdır. Yani ışığın elektromanyetik dalga olduğunu kanıtlamasıdır. Huygens tarafından da öne sürülen bu ilke yardımıyla yansıma ve kırılma yasaları daha gelişmiş bir şekilde öğrenilebilir.Light2 şekildeki gibi başlangıçta birinci dalga cephesi kaynaktan dışarı doğru ilerlemektedir. Belli bir zaman sonra dalga cephesinin nasıl bir hal alacağını bulmak istiyoruz. Dalganın hızı c olsun dalganın dt zaman içerisinde alacağı yol r=c.dt olur biz burada r=c.dt yarıcaplı çemberler çizelim bu çemberler ikinci dalga cephesini oluşturur.

Kaynakça

Bueche, Frederick.J. ; David.A.Jerda Ed.: Kemal Çolakoğlu,Fizik ilkeleri,Palme Yayıncılık,Ankara(2010)
Young, Hugn D. ; Roger A. Freedman ; Ed.: Hilmi Ünlü ; Çev.: Ahmet T. Giz, ve bşk.,Sears ve Zemansky'nin üniversite fiziği,Pearson Education Yayıncılık,12. baskı,İstanbul 2010
Longhurst RS,Geometrical and Physical Optics, Longmans [London],2nd Edition (1968)
temel fizik paul m. fishbane,stephen gasıorowicz,stephen t.thomton;ya. haz:cengiz yalçın arkadaş yayınevi 2008 3.baskı